برای مطالعه بخش نخست این فرهنگنامه که درخصوص انواع الیاف میباشد، اینجا کلیک کنید.
همچنین برای مطالعه بخش پیشین (بخش2) این فرهنگنامه، اینجا کلیک کنید.
تور طرحدار
و تور مشبک
تور طرحدار و تور مشبک پارچههایی ظریف و دارای منافذی باز هستند.
تور طرحدار، پارچهای مشبک، طرح دار با منافذ باز و ظریف است. تور مشبک پارچه ایست مشبک با فضای باز، هر دو را میتوان با دست یا ماشین و با استفاده از حلقهها ، بافت حلقوی یا درگیری نخها بافت.
ساختار تور طرحدار
این تور را میتوان با طرح یا نقش آن مشخص کرد. این طرحها از بخشهای مختلف ساخته شدهاند که هرکدام نام مخصوص دارد.
اپلیکهAPPLIQUE |
BRIDES/BARS/BRIDGES |
کوردونتCORDONNET |
زنجیرهCHAINSTITCH |
فیلهFILET |
پیکات(حلقهی تزیینی) PICOT |
زمینهGROUND زمینهی مش یا مشبک تور که با طرح بههم وصل میشوند. زمینه را میتوان با یکی از سه نوع زیر تشخیص داد: |
BRIDE GROUND(زمینهها
با Bridges تشکیل میشوند) RESEAU GROUND(زمینه
تور)
MESH(تور ماشینی) |
دستباف
تور دستباف در طول تاریخ نمایانگر ثروت و سلیقهی خوب مصرف کننده، بوده است. به دلیل کمیاب بودن، اغلب زمانبر بودن و نیاز به مهارت بالای بافنده، میتوان گران باشد.
تورهای سوزندوزی
تکنیک تکنخ که برای
ایجاد یک دوخت جادکمهای یا دوخت دندانموشی به کار میرود.
ALENCON در قرن هجدهم محبوبیت داشت، آلِنکن«ملکهی تورها» نیز نامیده میشود که با استفاده از دوختهای تابیده شده روی پایه مش با طرحهای گل، ایجاد میشود. طرحها در گوشهها با کوردونت و پیکاتها تزیین میشوند. |
|
ROSEPOINT توری با وزن متوسط و تکمیل شده با حلقههای کوچک و نقوش گل رُز، معمولا با تورتول احاطه میشود. عموما برای دوخت و تهیهی تور عروس، یقه و دستمال استفاده میشود. |
|
GROSPOINT گراس پوینت تور سنگین تولید شده در قرن هفدهم است که با نخهای تابیدهی فشرده ایجاد میشود، طرحها با طرح محیطی کوردونت و برجستگیها توسط دوختها بریجز(Bridges) انجام میشود. |
|
EMBROIDERED &EMBROIDERED NET LACE
طرحها روی یک پارچهی حریر تاریپودی یا تورتول دوخت زده میشوند. برای شکلگیری تور دوخت جادکمهای، یا دوخت پاکدوزی یا زنجیره به کاربرده میشود. |
|
BURATTO |
|
CROCHETEDLACE
یک زنجیرهی حلقهای تکنخی از کوکها
تشکیل میدهد که تور را ایجاد میکند. در نیمهی قرن نوزدهم محبوبیت داشته است.
این تور معمولا در یقه و تزیینات لباس به کار برده میشود.
FILET CROCHET دوخت زنجیرهای و دوخت قلاب دوزی دوتایی طرحی شبکه مانند ایجاد میکند که معمولا برای پردهی پنجره، رومیزیها و زیربشقابی(بافتههای گرد)استفاده میشود. |
|
IRISH CROCHET قلاب بافی ایرلندی توسط به قلاب زدن دوختهای مشبک، با استفاده از زنجیره و پیکات برای اتصال نقوش به یکدیگر (به جای اینکه ردیفی و دایرهای ایجاد شود). |
|
HAIRPIN CROCHET این تکنیک برای طرح تور سبک استفاده میشود. با بستن نخ در دوریک چنگال که ستونی در مرکز تشکیل میدهد ایجاد میشود. |
|
تورهای گرهدار
تورحاشیه لباس TATTING توری دایرهای با استفاده از نخهایی که یکسری گرهها و لوپ را با حلقهها و زنجیرهها تشکیل میدهند.تتینگ معمولا در تور حاشیهها، اکسسوری و تکههای تزیینی به کار میرود. |
|
مکرومه MACRAME توری که از نخهای متعدد ایجاد میشود که با استفاده از گرههای مربعی یا دوحلقه و از طریق تکنیکهای گرهزدن شکل میگیرد. |
|
تور ماسورهای PILLOW LACE
تور بالشی(کوسنی):
نخهای متعدد توری را دوره یک ماسوره میپیچند و یک شکل مداوم زمینهای یا یک شکل توری غیرمداوم ایجاد میشود و توسط دوختهای بازر(Bars) و برایدز (Brides) نقش را روی زمینه متصل میکنند.
GUIPURE |
|
BLONDE |
|
MASLTESE |
|
TORCHON(BEGGAR'S LACE) |
|
VALENCIENNES |
|
ANTWERP |
|
MECHLIN |
|
HONITON |
|
CHANTILLY |
تور نواریTAPELACE
تور نواری که معروف به تور مختلط است تور ماشین بافتی ایت که از تکنیک پر کردن تور سوزنی استفاده میکند تا قسمتهای خالی طرح را پر کند.
RENASISSANCELACE |
|
BRANSCOMBE |
|
BATTENBERG |
|
تورهای ماشینی
ماشینهای توربافی برای افزایش سرعت تولید تور گسترش یافتند. بسیاری از انواع تور، اعم از بسیار ظریف، ظریف تا سنگین وزن، میتوانند توسط ماشینهای توریبافت تولید شوند. اکثر تورهای ماشین بافت از طرحهای هندسی و گلدار برروی پایهی مشبک یا توری استفاده میکنند.
LEAVERS MACHINE این ماشین قادر به تولید تورهای متنوع و سبک با طرحهای ظریف پیچیده است. |
|
RASCHEL MACHINE مشابه ماشین راشلِ مورد استفاده در بافندگی حلقوی تاری، برای تولید تور به کار میرود که قادر به تولید تور مشابه ماشین لیور است اما سرعت کار بالاتری دارد. |
|
CIRCULARLACE MACHINE ماشین گردباف توراچو ماشین گردباف حلقوی است و برای نوار یا تورقیطان به کار میرود. |
|
SCHIFFLI MACHINE این ماشین بیشتر برای تولید تورهای
گیپور، شیمیایی و گلدوزی شده به کار میرود.همچنین میتواند برای اثر سهبعدی
استفاده شود. |
|
تاریخچه تورها
در حالیکه تعیین دقیق خاستگاه اصلی تور سخت است، اولین مورد ذکرشده به قرن پانزدهم برمیگردد. شهرت آن در قرن شانزدهم افزایش یافت و پیدایش اولین ماشین بافت تور پهن به انتهای قرن هجدهم برمیگردد.
نایلون و پلی استر
بیشتر ساخت
ماشینهای لیوروراشل

ریون
بیشتر تور ماشینی لیورو به سختی میتوان
گفت ابریشم
پنبه
اغلب، زمانی که در ماشین توربافی
استفاده میشد با الیاف دیگر به کار میرفت
ابریشم
معمولا تور مشکی

لینن
اغلب برای تور ظریف تر و به عنوان نخ
برای خطوط محیطی، همراه پنبه به کار برده میشد.
انواع بافت تور
توری ظریف در عین حال بادوام و با مشِ باز که شامل منافذ و سوراخهای زیاد است. سوراخهای توریها عمدتا شکل هندسی هستند که توسط روش ساخت تعیین میشوند.تعیین کنندهی نوع و عملکرد توری عواملی همچون؛ نوع و اندازهی نخ، تکمیل، شکل و همچنین اندازهی منافذ است. همچنین توریها را میتوان گلدوزی کرد یا برای ارزشمند کردن پارچه یا لباس محلی آن را اپلیکه تزیین کرد(مثل پولکدوزی).
تورهای متداول
TULLE |
|
BOBBINET |
|
FISHNET |
|
الیاف متداول
تور میتواند از الیفا مختلف ساخته شود: مثل ابریشم ، پلی استر، ریون، استات یا نایلون و میتواند ظریف، درشت، یا سفت باشند. تور ابریشمی میتواند خیلی نرم باشد. درحالیکه تور نایلون نسبتا سفتتر است. بیشتر تورهای موجود در پارچهفروشیها معمولا ازجنس نایلون هستند.
تور کلاهدوزی
تور صورت یا نقاب کاربردیترین تور در کلاهدوزی است. برای تزیین میتوان مروارید یا الماس و همچنین گلدوزی به آن افزود. |
|
HONEYCOMBNET/VEILING با افزایش تقاضای اخیر، ظاهر مشخصتری نسبت به تور نقاب ساده دارد. |
|
SINAMAY بستری مناسب برای کلاهدوزی که اغلب از ساقهی آباکا بافته میشود. |
|
پارچهی آهاردار زُمُخت همچنین تور زمخت آهاردار هم نامیده میشود که در اصل از موی اسب بافته میشود و برای محکم کردن سِجاف و ایجاد ساختار استفاده میشود. |
|
پارچهی بیبافت و نَمَدی:
پارچههای بیبافت و نمدی پارچههای هستند که با استفاده از عملیات شیمیایی و مکانیکی و بدون استفاده از مراحل بافت تاریپودی و حلقوی تولید میشوند.
بیبافت اشاره دارد به پارچههایی که نه تاریپودی و نه حلقوی بافت باشند. این پارچهها از طریق روشهایی که درگیری یا پیوند الیاف مکانیکی، حرارتی یا شیمیایی است، شکل میگیرند. در موردِ فرآیند تولید پارچههای بیبافت، امکانات و نتایج فراوانی وجود دارد.
مراحل عمومی تولید بیبافت
تولید پارچه بیبافت به تشکیل وِب و ایجاد پیوند تقسیم میشود. هر دو روش ویژگیها و کاربرد نهایی پارچه را تعیین میکند.
الیاف--->تشکیل وب--->مرحله ایجاد پیوند--->تکمیل
تشکیل لایههای موازی(PARALLEL LAID) |
استحکام بیشتر در یک جهت ، اما ضعیفتر در جهت دیگر |
متقاطع قرارداده شده(CROSS LAID) |
توزیع یکنواختتر استحکام |
قرارگرفتن تصادفی(RANDOM DEPOSITION) |
استحکام در همه جهات |
تشکیل وب
این مراحل، الیاف، فیلامنتها، فیلمها یا رزیهای ترموپلاست را به لایهها تبدیل میکند. شبکههای الیاف وِب web.batt.matt یا sheets نامیده میشوند.
شبکهی الیاف استیپل
DRY-LAID مرحلهای مکانیکی برای مرتب کردن الیاف استیپل شانه شده و ایجاد یک شکل سبک با ماشین کارد به کار میرود. طول الیاف:
|
|
AIR-LAID الیاف در هوا پخش میشوند و روی یک تسمهی متحرک جمع میشوند که یک وب آرایش یافتهی تصادفی تشکیل میدهند. پارچه معمولا چگالی کمتر اما نرمتر از کارد دارد. طول الیاف: 101.6-12.7 میلی متر الیاف استیپل یا الیاف پالپ |
|
WET-LAID مشابه ساخت کاغذ، مراحل شامل یک مخلوطی از الیاف در آب که روی توری جمع شده، تخلیه شده و سپس خشک میشوند. این بهترین روش برای مقیاس تولید بالا است. طول الیاف: 19.1-6.4میلیمتر الیاف پلیمری یا الیاف پالپ |
|
فیلامنت
SPUN-LAID پلیمر مذاب از تعداد منافذ کوچک زیادی ریسیده میشود و روی یک نوار نقاله جمع میشود.فیلامنتها قبل از سرد شدن یکدیگر میچسند . پارچه استحکام بیشتر، اما انعطاف پذیری کمتری خواهد داشت. طول الیاف: الیاف فیلامنتی پلمیری بیانتها وب اسپان لید همچنین طی مراحل تشکیل وب خود پیوند دهنده است. |
|
MELTBLOWN ظریفتر از پارچههای اسپان باند است.پلیمر مذاب با سرعت بالا در هوای گرم ریسیده و کشیده میشوند و یک فیلامنت ظریف تشکیل میدهند. لیف: الیاف فیلامنتی پلیمرهای بیانتها هستند. |
|
باندینگ (پیوند دادن)
الیاف را درکنارهم نگه میدارد تا یک پارچهی بیبافت محکمتر تشکیل میدهد. باندینگ، استحکام، تخلخل، انعطافپذیری، نرمی و دانسیتهی الیاف را تعیین میکند. برخی تکمیلها میتوانند در حین مراحل باندینگ اضافه شوند.
باندینگ(پیوند دادن)
پیوند دادن حرارتی |
|
پیوند دادن مکانیکی 1.Needle Punching: stitch bonding: 2.Hydroentagment spunlace: |
|
CHEMICAL BONDING |
|
روش تشکیل
|
DRY LAID/AIR LAID |
WET LAID |
SPUN_LAID/MELTBLOWN |
مواد خام |
لیف استیپل |
لیف استیپل |
لیف فیلامنت |
جهت قرارگیری الیاف |
الیاف موازی/ بهصورت تصادفی سطح بافت پارچه مانند، اغلب برای لباس و محصولات بهداشتی |
بهصورت تصادفی/ لیف بهصورت متقاطع سطح بافت بامبو مانند، اغلب کاربرد پزشکی و صنعتی دارد. |
بهصورت تصادفی/ لیف بهصورت متقاطع |
روش پیوند دادن |
همه روشهای حرارتی، شیمیایی و مکانیکی برای پیوند دادن پارچه بیبافت به کار میروند. |
|
|
نمدی کردن(WET FELTING)
نمد پارچهای بیبافت است که بهعنوانِ قدیمیترین پارچه شناخته شده است. پارچهای لایهای شکل که از درهم رفتگی فَلس موی حیوان تولید میشود.
نمدی کردن
نمدی کردن مرطوب |
|
نمدی کردن سوزنی |
|
کاربردهای متداول
تشکیل وِب: بیشتر Dry-laid پیوند دادن: (کاربرد همهی روشهای پیوند دادن)
ویژگیها
- لبهها پیچ نمیخورد
- بهآسانی و بدون ساییدگی بریده، دوخته و چسب زده میشود.همچنین پُرزهای سطحی گرفته میشود.
- به پارگی و سایش مقاومت بالایی دارد
لباس، کفش، چمدان
لایی |
|
لباس یکبار مصرف |
|
لباسهای محافظتی |
|
کاپ سوتین و اِپُل |
|
اجزای کفش و کیف |
|
برچسب دستورالعمل شستوشو و نگهداری لباس |
|
لایهی زیرین چرم مصنوعی و جیر دستساز |
|
پارچهی پشمی نمدیشده |
|
پوستها
چرم، همان پوست حیوان است که شبیه به منسوجات تلقی میشود.
چرم، پوست خارجی حیوانات بزرگ، یا حیوانات کوچک است که موی آن برداشته شده است.
چرم حیوانات کوچکتر«اسکین» و چرم حیوانات بزرگتر «هاید» نامیده میشود. چرم حیوانات معمولا از مراحل برش و دباغی میگذرد. تولید چرم مصنوعی عبارت است از جایگزینی مواد مصنوعی به جای پوست حیوانات. کاربرد چرم باتوجه به ضخامت، درجه و نوع آن انتخاب میشود.
انواع چرم
چرم میتواند از پوست حیوانات مختلف تهیه شود. هرکدام شکل منحصر به فرد، اندازه و کیفیت متفاوتی دارند.
پوست کامل گاو |
نصف پوست گاو |
پوست شانهی گاو |
پوست کامل بره |
پوست خوک |
پوست تمساح |
پوست مارپیتون |
|
|
|
|
|
|
|
بهترین قسمت:
کیفیت قسمتهای مختلف حتی در یک تکهی چرم متفاوت است.
نقصها
طبیعتا چرم محصولی جانبی است و نقصهایی دارد. ایرادهای متداول شام جای زخم، گزیدگی حشرات و چروکها هستند که بر قیمت فروش و درجه بندی آن تاثیرگذار است.
چروکها |
خراشیدگیها |
جای زخمها |
نیش حشرات |
|
|
|
|
درجه بندی:
سیستم درجهبندی، میزان آسیب یا نقص موجود در چرم را ارزیابی میکند اما کیفیت قطعه را کاملا ارزیابی نمیکند. گرچه عیار چرم یکی از عوامی است که در قیمت آن تاثیرگذار است، اما این امر همچنان میتواند تجربی باشد و تنها تجار با تجربهی چرم میتوانند کیفیت و ارزش قطعه را بهطور واقعی تعیین کنند.
درجهی 1 بدون هیچ نقص، عیب، علامت و زخمی |
درجهی 2 5-10% نقص |
درجهی 3 10-20% نقص |
درجهی 4 20-30% نقص |
درجهی 5 30-40% نقص |
درجهی 6 رد شده توسط کارخانه |
![]() |
![]() |
|
![]() |
![]() |
![]() |
طبقهبندی چرم
آنچه در پوست اثرات متفاوتی بر کیفیت و کاربرد نهایی دارد لایهها هستند. بهطور کلی چهار نوع لایه وجود دارد: چرم دانه کامل، دانه بالا، تکهای/اصل، اصلاحی/چسب خورده.
دانه کامل(FULL GRAIN) کیفیت ★★★★ |
کاربردهای متداول:
|
|
دانه بالا(TOP GRAIN) ★★★☆ |
کاربردهای متداول:
|
|
جداشده/اصل(SPILT/GENUINE) ★★☆☆ |
کاربردهای متداول:
|
|
اصلاح شده/پیوند داده شده(RECONSTITUTED/BONDED) ★☆☆☆ |
کاربردهای متداول:
|
|
انواع : پارچهی جیرنما: یک لایهی چرم جدا شدهی پُرزدار که سنباده زده شده است. چرم بایکست یک لایهی چرم جدا شده که با یک لایهی وینیل امباس شده در سطح به کاربرده شده است، چرم ورنی: یک لایه چرم جدا شده با پوشش درخشان بالا و شبیه بایکست است.
ضخامت و کاربردها
کاربردها به ضخامت و وزن چرم بستگی دارند. واحد استاندارد اندازهگیری وزن چرم، اونس است.
ضخامت |
OZ |
IRONS |
DECIMAL |
INCHES |
MM |
کاربرد متداول |
|
1 |
0.75 |
0.0156 |
1/64 |
0.4 |
مبلمان/امباسینگ/کت |
|
2 |
1.50 |
0.0313 |
1/32 |
0.8 |
مبلمان/امباسینگ/کت |
|
3 |
2.25 |
0.0469 |
3/64 |
1.2 |
مبلمان/امباسینگ/کت |
|
4 |
3.00 |
0.0625 |
1/16 |
1.6 |
امباسینگ/کیفپول/کیفکلاچ |
|
5 |
3.75 |
0.0781 |
5/64 |
2.0 |
امباسینگ/کیفکلاچ/کیفدستیزنانه |
|
6 |
4.50 |
0.0938 |
3/32 |
2.4 |
جلد دفترچه/کیفدستیزنانه |
|
7 |
5.25 |
0.1094 |
7/64 |
2.8 |
جلد سررسید/جلد دوربین عکاسی/کیفدستی زنانه |
8 | 6.00 | 0.125 | 1/8 | 3.2 | غلاف چاقو/غلاف چرمی اسلحهی کوچک/کمربند باریک | |
9 | 6.75 | 0.1406 | 9/64 | 3.6 | غلاف چرمی اسلحه/ کمربند | |
10 | 7.50 | 0.1563 | 5/32 | 4.0 | غلاف چرمی اسلحه/ کمربند پهن |
روشهای متداول دباغی
دباغی مراحلی است که پوست به چرم تبدیل میشود. این روش که شامل تثبیت ساختار پروتیین است و از تاثیر باکتریها جلوگیری میکند شامل خالصسازی است و امکان رنگ کردن را فراهم میکند.
چرم دباغی شده با مواد گیاهی |
چرم دباغی شده با کروم |
چرم دباغی شده لاتیگو |
چرم دباغی شده با آلدهید |
چرم دباغی شده با کروم |
تاننها از برگها و ساقهی گیاهان، با پروتیین کلاژن در پوست حیوانات کوچک و بزرگ پیوند برقرار میکنند.کل این فرآیند تقریبا 40-60 روز طول میکشد تا تکمیل شود. که این گزینهای پایدارتر، حلالیت کمتر در آب و مقاومتر در برابر باکتریها است. |
همچنین به عنوان «آبی مرطوب» شناخته شده است. دباغی کروم متداولترین روش دباغی است. در آن از محلول شیمیایی، اسیدها و نمکها استفاده میشود. مراحل میتواند در یک روز به پایان برسد، که بسیار سریعتر از دباغی گیاهی است. این روش دارای تنوع رنگی است. |
همچنین به عنوانِ«دباغی نیمگیاهی» معروف است. این فرآیند ترکیبی از دباغی گیاهی و کروم است. برای پوستهای سنگین وزن_عمدتا پوست گاو، ابتدا از روش دباغی کروم و سپس از روش دباغی گیاهی استفاده میشود. چرم دباغی شده لاتیگو، هم بادوام و هم انعطافپذیر است. |
گاهی به عنوان«سفید مرطوب» نیز شناخته میشود. دباغی آلدهید معمولا برای چرم مربوط به اتومبیل و کفش بچگانه به کار میرود. برای دباغی کردن پوست حیوانات کوچک یا بزرگ با ترکیبات گلوتارالدهید یا اکسازولیدین به کار میرود. |
دباغی روغن معمولا بعد از مراحل دباغی اولیهی گیاهی و با روغن ماهی انجام میشود. مواد روغنی، چرم را نرمتر و انعطافپذیرتر میکند. چرم دباغی شده با روغن معمولا برای تولید کفش به کار برده میشود. |
پوست خام
پوست خام با غوطهور کردن پوست در آهک و بیرون کشیدن آن قبل از مراحل خشک کردن، به دست میآید.به دلیل سفت و شکننده بودن، میتواند به شکل نواری بریده شده و برای بند کفش استفاده شود.
منبع چرم
گاو و گوساله:
|
|
|
|
رایجترین منبع چرم با دانههای زبر واضح در تمام پوست، پوست گوساله است. چرم سبک وزنی است که از گاوهای جوان تهیه میشود،دانهی ریزتری دارد و نرمتر و صافتر از چرم گاو ماده است. نکته: چرم گاو نَر معمولا دانههای ظریفتر از چرم گاو ماده دارد. |
ویژگیها: سفت است ولی بهراحتی میشکند |
سطح اندازهگیریشده گاو:35-55 فوت مربع گوساله:10-18 فوت مربع |
کاربردهای متداول: لباسهای رو، کیف و کفش |
خوک:
|
|
چرم نرمتر و بادوام، دارای دانههای فشرده و منافذ واضح که معمولا نرم و لاستیکی است. |
ویژگیها: انعطاف پذیر، به دلیل لانولین بالای موجود در آن |
سطح اندازهگیریشده:_ |
کاربردهای متداول: جیر، کفی کفش، آستر |
گوسفند و برّه:
|
|
|
|
چرمی سبک و ریزدانه با بافتی شل است، چرم بچه برّه نرم، روغنی، با زیردست لطیف و دانهی ریزتر است. |
ویژگیها: ظریف اما قابلِ انعطاف |
سطح اندازهگیریشده: |
کاربردهای متداول: همه نوع کاربرد |
بُز:
|
|
چرم وحشی با دانههای ریز که نرم و انعطافپذیر است. معمولا نسبت به چرم گوسفند عیوب بیشتری دارد. |
ویژگیها: استحکام کششی بالا |
سطح اندازهگیریشده: |
کاربردهای متداول: بیشتر برای جیر در انواع کاربردها استفاده میشود |
تمساح:
تمساح |
|
چرم نرم و انعطاف پذیر با سپرچههای تخت نایکنواخت روی پوست، چرم در کنارهها ضخیم است و در شکم، دست و پا نازک است. |
ویژگیها: بادوام به دلیل شکل سپرچههای روی پوست |
سطح اندازهگیری شده: |
کاربردهای متداول: جیر، بند ساعت، کیف |
مار:
|
|
چرم نرم، صاف، دانهای و ضخیم که دارای سطح بافت دایرهای برجسته است. |
ویژگیها: انعطافپذیر در کاربرد به دلیل ظرافت |
سطح اندازهگیریشده: |
کاربردهای متداول: پوشاک، اکسسوری، کفش، کمربند، چکمه، کیفدستی |
شترمرغ:
|
|
چرم نرم، صاف، دانهای ضخیم که دارای سطح بافت دایرهای برجسته است |
ویژگیها:_ |
سطح اندازهگیریشده: |
کاربردهای متداول: چکمه، تزیینات لباس و اکسسوری |
کانگورو:
|
|
چرمی نرم و جیرمانند، دارای سطح صاف که معمولا در پشت آن کرک دارد. |
ویژگیها
|
ضخامت: |
کاربردهای متداول مبلمان، کفش (همچنین چکمه نظامی، کفش فوتبال، اکسسوری) |
مارماهی:
|
|
چرمی براق، نرم و نازک که از تکههای کوجک دارای نوارهای عمودی در وسط رو به پایین تشکیل شده است. |
ویژگیها نازک اما بسیار بادوام |
سطح اندازهگیریشده:- |
کاربردهای متداول مبلمان، پوشاک، اکسسوری، کیفپول، کیفدستی |
گوزن
|
|
چرمی بسیار نرم و انعطافپذیر که دارای دانههای واضح است. گاهی در چرم آهوی وحشی آثار گلوله دیده میشود. |
ویژگیها استحکام کششی و مقاومت سایشی بالا |
سطح اندازهگیریشده:- |
کاربردهای متداول پوشاک رویی یک تکه سبک |
سفره ماهی:
|
|
چرمی صاف، بادوام و سفت و محکم دارای برجستگیهای گرد ریز زیردست: نرم، پوشش داده شده |
ویژگیها مقاوم به شعله با لایه سیلیسی |
سطح اندازهگیریشده:0.8 فوت مربع |
کاربردهای متداول کیف، کیف پول |
مارمولک
|
|
چرمی کاغذی با سطح بافت دانهای، که سازوارهی فلس مانندِ کوچکِ درخشانی در سطح دارد. |
ویژگیها ضدآب |
طول: |
کاربردهای متداول تزیینات لباس، کیف پول |
اسب
|
|
چرمی صاف و ضخیم که دارای دانهی ظریف روی سطح است.معمولا پشت اسب چرم بهتری نسبت به جلوی آن دارد. تنها چهار سازنده در دنیاچرم اسب تولید میکنند. |
ویژگیها استحکام کششی بالا تنظیم کنندهی دما |
سطح اندازهگیریشده:- |
کاربردهای متداول کفش، کمربند |
چرم مصنوعی/ ساختهی دست بشر
چرم مصنوعی، گاهی اوقات چرمنما، به چرم مصنوعیای از پلی اورتان، یا چرم وگان اشاره دارد که جایگزینی برای چرم حیوانی است.
مواد متداول: |
پارچهی چرمی از مواد مصنوعی پلی اورتان(PU) چرم مصنوعی پلی اورتان، که به آن چرم بایکست نیز گفته میشود. چرمی مصنوعی بر پایهی پارچهی تاریپودی یا بیبافت است که با پوشش100% پلی اورتان لمینیت شده است. |
پارچهی چرم مصنوعی پلی وینیل کلراید(PVC) چرم مصنوعی ساخته شده از پلی وینیل کلراید با نرم کنندههای افزوده شده است که روی یک پارچهی تاریپودی یا بیبافت قرار میگیرد. |
فواید و مضرات: |
|
|
راه تشخیص چرم طبیعی از چرم مصنوعی |
چرم مصنوعی |
چرم طبیعی |
پشت چرم |
پشت پارچه، پلاستیک پوشش داده شده |
پشت حالت الیافی دارد |
طرح دانه |
سطح یکنواخت |
بینظم |
برش لبه |
لبهی صاف و تمیز |
لبهی پُرزمانند با لایهی متراکم الیاف |
بو |
بیبو |
خاکی و کمی شیرین |
تنفسپذیری |
غیرقابل تنفس |
تنفسپذیر |
واکنش حرارتی |
ذوب میشود و به خوبی میسوزد بویی مانند پلاستیک سوخته دارد |
میدرخشد و جامد میشود بوی موی سوخته دارد |
خَز مصنوعی
خَز مصنوعی که همچنین معروف به پارچهی پُرزدار است. طوری طراحی شده است که ظاهری شبیه خَز حیوانی داشته باشد. معمولا از پلیمرهای اکریلیک تهیه، پردازش و رنگرزی میشود. برای ایجاد سطح بافت خَزمانند خاص به وسیلهی تافتینگ، بافت تاریپودی، ایجاد لوپ حلقوی یا بافت حلقوی در پشت پارچه برش داده میشود.
مواد متداول:
الیاف خز اکریلیک/مد اکریلیک/ابریشم/پشم/موهر |
پشت خز |
تکنیک تولید:
تاری پودی(WEAVING) نخها از پشت پارچه حلقه میشوند تا دو قسمت را بههم وصل کنند. این تکنیک میتواند محدودهی وسیعی از پارچهها را تولید کند. |
تافتینگ(TUFTING) |
حلقوی و لوپ حلقوی(CIRCULAR LOOPING & KNITTING) |
فواید و مضرات:
|
|
روش تشخیص اختلاف بین خَز حیوانی و مصنوعی |
خَز حیوانی |
خَز مصنوعی |
آزمایش سوزاندن |
صدا و بوی سوختن الیاف حیوانی تولید میکند |
ذوب میشود و بویی مثل پلاستیک سوخته تولید میکند |
ساختار |
پایهی شبکهای |
پایهی پوستی |
نوک الیاف |
برش ماشینی، یک دست |
موی طبیعی، نوکدار |
آزمایش میخ زدن |
به سادگی از آن عبور میکند |
به سختی از آن عبور میکند |
تکمیل
مراحل تکمیل عملیات شیمیای و مکانیکی اضافیای هستند که برای تغییر ظاهر و ویژگیهای پارچه به کار میروند.
مراحل تکمیل: بیشتر برای تغییر زیبایی با عملکرد پارچه، شامل چاپ و رنگرزی است. در مراحل مختلف تولید میتوان از تکمیلهای متفاوتی استفاده کرد که نتیجهی هر تمیل به منسوجات موردنظر بستگی دارد.
انواع رنگ
عوامل رنگی مختلف که بسته به نوع الیاف، ساختار پارچه، نتایج موردِنظر، ثبات رنگی موردِنیاز، هزینه و مصرف آب و انرژی به کار گرفته خواهد شد.
رنگ |
توضیح |
الیاف مناسب |
مقاوم به نور |
مقاوم به شستوشو |
مقاوم در برابر عرق بدن |
مقاوم به سایش |
مقاوم به بخارات ناشی از خشکشویی |
اسیدی |
|
پشم |
*** |
* |
** |
**** |
*** |
آزوئیک |
|
پنبه و الیاف سلولزی |
*** |
*** |
*** |
** |
** |
بازیک |
|
اکریلیک |
*** |
*** |
*** |
*** |
*** |
مستقیم |
|
الیاف سلولزی |
** |
** |
*** |
*** |
*** |
دیسپرس |
معروف به رنگ استات مهارت لازم برای کاربرد از لحاظ اقتصادی به صرفه طیف رنگ کامل |
استات |
*** |
*** |
*** |
*** |
*** |
دندانهای (کرومی) | کاربرد پیچیده گران طیف رنگی کامل ولی کدر | پشم | **** | *** | *** | *** | *** |
راکتیو | کاربرد آسان از لحاظ اقتصادی به صرفه طیف رنگی کامل ثبات خوب(افزایش کاربرد در چاپ) | پنبه و الیاف سلولزی | *** | *** | **** | *** | *** |
گوگردی | کاربرد پیچیده ارزان طیف رنگی ناقص(شید رنگی) | الیاف سلولزی | *** | *** | *** | * | ** |
خمی | کاربرد پیچیده | پنبه | **** | **** | **** | *** | *** |
متال کمپلکس | کاربرد پیچیده | پشم | **** | *** | *** | **** | *** |
مراحل رنگرزی
رنگرزی میتواند در همهی مراحل تولید منسوج انجام شود. روش رنگرزی باید مطابق با نوع پارچه یا لباس انتخاب شود.
رنگرزی در حمام رنگ/ رنگرزی فتیله(STOCK DYEING/TOP DYEING)
رنگرزی الیاف باز و ریسیده نشده که به الیاف استوک یا پشم نیز معروف است. الیاف کوتاهتر (معروف به الیاف تاپ) باید قبل از ریسیده شدن به نخ برداشته شوند. |
|
رنگرزی پلیمر مذاب حین ریسندگی/رنگرزی به روش محلول(DOPEDYEING/SOLUTIONPIGMENTING)
بهطور خاص برای الیاف یکسره استفاده میشود که در آن رنگها قبل از خروج الیاف به محلول در حال چرخش افزوده میشود. |
|
رنگرزی نخ بعد از ریسندگی و تولید نخ از لیف قبل از بافته شدن پارچهی تاری_پودی یا حلقوی انجام میشود. رنگرزی نخ معمولا در طرحهای چندرنگ یا طرحدار به کار میرود و به شکلهای مختلفی مانند کلاف، بستهای و چله وجود دارد. |
|
|
|
مقدار نخی که در هر بخش رنگرزی میشود |
تقسیم بندیهای کوچک |
تقسیم بندیهای متوسط |
تقسیمبندیهای بزرگ |
ویژگیها |
حس نرمی و پُرزدار |
نرمی و گرانی کمتر از کلاف |
از لحاظ اقتصادی به صرفه |
رنگرزی پارچه بعد از مرحلهی بافت تاریپودی یا حلقوی صورت میگیرد. این متداولترین و انعطافپذیرترین روش رنگرزی برایرنگهای یکدست است.روشهای مختلفی که برای این نوع رنگرزی استفاده میشود شامل رنگرزی جت، ژیگروپد است.
رنگرزی جت |
|
رنگرزی درژیگر |
|
رنگرزی به روش پد |
|
این رنگرزی، رنگرزی لباسهای کامل شده است که روشی مقرون به صرفه برای رنگرزی لباسهای بدون دوخت و سادهتر مانند سویشرت و تیشرت است. این روش رنگرزی برای موارد دوخته شده که به راحتی تغییر شکل میدهند و قابلیت جمعشدگی دارند پیشنهاد نمیشوند. |
|
روشهای چاپ
روش چاپ |
انواع روش هر مدل چاپ |
تصویر |
محدودیت تعداد رنگ | حداقل تولید | محصول چاپ | محدودیت جنس الیاف | مزایا | معایب |
چاپ غلتکی |
- |
|
تا 5 رنگ |
حداقل سفارش |
طاقهی پارچه |
- |
|
|
چاپ اسکرین(SCREEN PRINTING ) |
الف-چاپ تخت(FLAT BED SCREEN: معروف به چاپ سیلک، چون در گذشته توری از جنس ابریشم بوده است.) |
|
8-6 رنگ |
حداقل سفارش پایین |
طاقهی پارچه (متری یا رولی) پارچهی تکهای |
- |
|
|
|
ب-چاپ روتاری(ROTARY SCREEN PRINTING: شبیه به چاپ تخت، اما شابلون، سیلندری چرخان با راکل یا اسکوئیچی داخل آن است.) |
|
12-10 رنگ |
حداقل سفارش بالا |
طاقهی پارچه |
- |
|
|
چاپ انتقالی (TRANSFER PRINTING) |
الف-چاپ تصعیدی(SUBLIMATION PRINTING: رنگ تصعیدی از کاغذ تصعید میشود و با پرس حرارتی به منسوج نفوذ میکند.) |
|
- |
حداقل سفارش پایین |
پارچه |
بیشتر پلیاستر |
|
|
چاپ انتقالی (TRANSFER PRINTING) |
ب-رها کردن فیلم(FILM RELEASE: فیلمی از پلی اورتان / پلیمر با پرس حرارتی از کاغذ به منسوج منتقل میشود.) |
|
- |
حداقل سفارش پایین |
پارچهی تکهای یا لباس |
- |
|
|
چاپ انتقالی (TRANSFER PRINTING) |
پ-انتقال حرارتی دیجیتال(HEAT TRANSFER: هنگام اعمال طرح، از دستگاه پرس حرارتی استفاده میشود.) |
|
- |
حداقل سفارش پایین |
پارچهی تکهای یا لباس |
- |
|
|
چاپ دیجیتال(DIGITAL PRINTING) | - | حداقل سفارش پایین | تکههای پارچه یا لباس | -(چاپ دیجیتال برای پارچههای مختلف با جنسهای مختلف با رنگهای مخصوص به خودشان امکانپذیر است) |
|
|
شیوههای چاپ
چاپ مستقیم(DIRECT PRINT) |
چاپ مستقیم متداولترین و سادهترین شیوهی چاپ است. که در آن طرحها بهطور مستقیم روی پارچه میشود. |
|
چاپ برداشت(DISCHARGE PRINT) |
چاپ برداشت که چاپ خارج کردن رنگ هم گفته میشود، معمولا برای چاپ طرحهای بسیار ظریف و واضح یا چاپ رنگهای روشن روی لباس با زمینهی تیره استفاده میشود. سطح طراحی شده با خمیر چاپ با احیا کننده یا برداشت کننده از بین میرود. این نوع چاپ بهترین نتیجه را روی پارچهی پنبهای دارد. |
|
چاپ مقاوم(RESIST PRINT) |
چاپ مقاوم اثری مشابه چاپ برداشت دارد و معمولا زمانی که برداشت زمینهی رنگی مشکل است، به کار میرود. چاپ رویِ هم پارچه با سطح طرح پر شده با خمیر چاپ حاوی مادهی مقاوم میتواند از تثبیت رنگ در قسمت طرح جلوگیری کند. این تقریبا در همهی موارد موثر است. |
|
ثبات رنگی
ثبات رنگی به توانایی رنگ در حفظ رنگ اشاره دارد. درجهی مقاومت رنگ به رنگ پریدگی یا بیرنگ شدن به چهار روش اصلی اندازهگیری میشود:
نمونه آزمایشگاهی رنگرزی(LAB DIP/LABDYE) |
پارتی رنگرزی(DYELOTS) |
یک نمونهی کوچک پارچه است، که معمولا به آن نمونهی آزمایشی میگویند و مطابق با نیاز مشتری به تن رنگی خاصی رنگ میشود.تایید نمونهی آزمایشگاهی از مشتری قبل از تولید انبوه الزامی است. |
هر پارتی رنگرزی کاملا کمی متفاوت خواهد بود و دستیابی به رنگ دقیق از حمامهای رنگی مختلف یا حتی دستههای رنگ متفاوت غیرممکن است، چون تغییر رنگ به راحتی، طی مراحل رنگرزی میتواند اتفاق بیفتد. |
مراحل تثبیت
تثبیت(FIXATION) |
مرحلهای برای تثبیت رنگ و تثبیت ابعادی پارچه |
|
شستوشو(WASHING) |
عملیاتی که برای خارج کردن ناخالصی، چربیها و آهار طی مرحلهی تکمیل انجام میشود. |
|
آبگیری و خشک کردن(DEWATERING AND DRYING) |
عملیاتی برای کاهش رطوبت پارچه بعد از مراحلِ تر |
|
تثبیتگرمایی(HEAT SETTING) |
مراحلی برای از بین بردن ظاهر نایکنواخت و ثبات ابعادی الیاف، نخها، یا پارچههای حساس به حرارت |
|
فهرستی از عملیات
شرکتهای مختلف ممکن است جهت دستیابی به نتایج مشابه، مراحل تکمیلی متفاوتی انجام دهند. در ادامه یک برنامهی متداول برای پارچههای رنگرزی و چاپ شده نمایش داده شده است.
پارچهی اولیه |
01 |
02 |
03 |
04 |
05 |
06 |
07 |
08 |
09 |
10 |
11 |
آهار زدن(SIZING)
بهکار گیری یک پوشش محافظ برای نخ تار که باعث مقاومت سایشی، قابلیت بافت و حداقل پارگی در مراحل بافت میشود.
- تکمیل شیمیایی
- موقت
- نکته: بسته یه لیف، روش ریسندگی و ضخامت نخ آهارهای متفاوتی وجود دارد.
آهارگیری(DESIZING)
برداشتن آهار نخ تار، طی مرحلهای (قبل از عملیات مرطوب) پارچه که برای افزایش جذب آب، رنگرزی و چاپ انجام میشود.
- تکمیل شیمیایی
- دایم
پُرزسوزی(SINGEING)
پیش عملیاتی برای فراهم کردن سطح پارچهی یکنواخت و صاف که با سوزاندن انتهای الیاف آزاد انجام میشود.
- مکانیکی
- دایم
- نکته: الیاف سلولزی به آسانی پُرزسوزی میشوند. درحالیکه الیاف ترموپلاستیک سختتر پُرزسوی میشوند چراکه میتوانند تحت حرارت ذوب و سخت شوند.
شستوشو(SCOURING)
پیش عملیاتی قلیایی که برای برداشتن ناخالصیهای اضافه شده یا طبیعی(مثل روغن، چربی، واکس) و با هدف قابلیت سفیدگری، رنگرزی و چاپ بهتر انجام میشود.
- مکانیکی
- دایم
سفیدگری(BLEACHING)
عملیات برداشتن رنگ طبیعی الیاف به کمک عامل سفید کننده است. منسوج سفیدگری شده معمولا سفید است. که برای مراحل بعدی رنگرزی و چاپ بهتر است.
- شیمیایی
- دایم
مرسرایزینگ(MECERIZING)
عملیاتی که صافی، درخشندگی و جذب آب پارچه را افزایش میدهد. عملیاتی که میتواند طی مراحل نخ یا پارچه با غوطهور کردن پارچه در هیدروکسید سدیم انجام شود.
- شیمیایی
- دایم
- نکته:معمولا برای نخ یا پارچهی پنبهای به کار میرود.
تنترینگ(TENTERING)
پارچه توسط چهارچوبی کشیده میشود بهطوری که شکل آن درحال خشک شدن، حفظ میشود. برای جلوگیری از وقوع مواردی مانند: از دست رفتن حالت پارچه، انحنا دار شدن ، مورّب شدن(زمانی که در مراحل بعدی تحت تنش قرار میگیرد) استفاده از اتاقک حرارتی مفید خواهد بود.
- مکانیکی
- موقت
بیتلینگ(BEETLING)
بیتلینگ، یک پارچهی سلولزی محکم و صاف با سطح خیلی براق، شبیه لینن است که توسط ضربه زدن به آن با چکشهای چوبی بهنام بیتلرز، تولید میشود.
- مکانیکی
- دایم
پرکردن(FULLING)
فولینگ، همچنین معروف به تاکینگ یا واکینگ عملیاتی است که ضخامت و فشردگی پارچهی پشمی تاریپودی یا حلقوی بافته شده را با قراردادن آن در معرض آبرفتگی10-25%در شرایط حرارت و رطوبت، افزایش میدهد.
- مکانیکی
- دایم
وزن دادن(WEIGHTING)
وزن دادن به ابریشم با غوطهور کردن آن در نمکهای فلزی، انجام میشود که در نتیجه، قابلیت آویزش و زیردست را بهبود میبخشد.
- مکانیکی
- دایم
- توجه: نمگ فلزی بیش از اندازه، پارچه را ضعیف خواهد کرد، که منجر به سایش و جدا شدن الیاف طی استفاده کردن میشود.
پوشش سیلیکونی(SILICONE)
عملیات پوشش دادن با سیلیکون، سطح بافت ابریشمی ایجاد میکند و خواص محافظتی و عایق بودن به پارچه میدهد.
- شیمیایی
- دایم
نرم کردن(SOFTENING)
نرم کردن سطحی صاف و نرم ایجاد میکند که اصولا سبب بهبود نرمی پارچه میشود.
- شیمیایی
- موقت
کالندرینگ(CALENDERIKG)
کالندرینگ عملیاتی است که پارچه را فشرده میکند تا صاف و تخت شود، ضخامت کاهش یابد و درخشندگی ایجاد شود.
ا. امباسینگ/دباسینگ(EMBOSSING DEBOSSING)
یک مرحلهی تکمیلی که روی سطح پارچه برجستگیها و فرورفتگیهای تزیینی ایجاد میکند. امباسینگ: شکل سه بعدی برجستهی روی سطح پارچه، که لایهی پلیمیر سختتر، دوام اثر امباسینگ را افزایش میدهد. دباسینگ: یک شکل پرس شدهی پایین آمده به داخل پارچه با استفاده از حرارت است. |
2.مویر(MOIRE)
عملیاتی برای ایجاد طرح موج آبی شکل خاص به پارچهی دارای برجستگی، با عبور از مواد ویژه از غلتکهای حکاکی شده در دمای بالا است. |
3.گلیزینگ و سیرِی(GLAZING&CIRE)
عملیاتی که باعث ایجاد درخشندگی و صافی به سطح پارچه با کالندر کردن نشاسته، چربی و محلول رزین میشود. |
4.شراینرینگ(SCHREINERING)
عملیاتی برای ایجاد انعکاس، جلا ، نرمی و ظاهر ابریشمی مانند با ایجاد خطوط راهراه ظریف روی سطح پارچه است. |
خارزدن و برس زدن(NAPPING AND BRUSHING)
خار زدن و برس زدن با استفاده از برس زدن و برای بالا آوردن الیاف و ایجاد خواب که همچنین سطح نرمی ایجاد میکند. پارچهی خار خورده هوا را محبوس کرده و ایجاد گرما میکند.
- مکانیکی
- دایم
سنگ زدن و سمباده زدن(SANDING AND SUEDING)
سنگ زدن که همچنین «تکمیل سوئدینگ» یا «پوست هلویی» نامیده میشود که مراحلی برای ایجاد سطح چرم مانند با ساییدن پارچه(توسط سمباده) است.
- مکانیکی
- دایم
تراش(SHEARING)
عملیاتی که سطح پارچهی پُرزدار را صاف و هموار میکند.همچنین میتواند طرحی ایجاد کند و سبب بهبود رنگ پارچه شود.
- مکانیکی
- دایم
فلوک زدن(FLOCKING)
عملیاتی برای ایجاد نخ خاب(پُرز) بهصورت عمودی بر روی سطح_با به تقلید از بافت نخ اضافی(بافت مخمل) است_که با چسباندن الیاف (بسیار کوتاه) روی یک پارچه به عنوان سطح پایه انجام میشود. چون همه الیاف روی سطح نمیچسبند ممکن است الیاف ریزش داشته باشند.
- مکانیکی
- دایم
چاپ سوخت(BURN OUT)
عملیاتی گرانقیمت که معمولا روی پارچههای مخلوط از دوجنس الیاف مثل مخمل انجام میشود. با کاربرد اسید برای حل کردن الیاف، پارچهای با طرح نیمه شفاف ایجاد میشود.
- شیمیایی
- دایم
پلیسه کردن(PLEATING)
عملیاتی برای ایجاد تاهای منظم در پارچه است.
- مکانیکی
- موقت
پلیسه کردن(PLISSE)
عملیاتی برای ایجاد چین و چروک در راههای عمودی روی سطح پارچه با جمع کردن پارچه در نواحیای مشخص است.
- شیمیایی
- دایم
گلدوزی(EMBROIDERY)
تکمیل تزیینی که با استفاده از دوختها، نخها و مواد مختلفی برای ایجاد طرح روی پارچه به کار میرود.
- مکانیکی
- دایم
چاپ فویل(FOIL PRINT)
عملیاتی که برای ایجاد طرح گرافیکی فلزی با کاغذهای فلزی (زَروَرَق) روی پارچه و توسط پرس حرارتی انجام میشود.
مکانیکی
دایم
چاپ پفکی(PUFF PRINT)
چاپ پفکی که به عنوان چاپ امباس هم شناخته شده است، چاپ برجسته و رنگی سهبعدی است که روی سطح منسوج با عوامل پُف کننده ایجاد میشود.
شیمیایی
بادوام
مطلسهدوزی(QUILTING)
یک جنس ضخیم که با دوخت سهلایه برهم ایجاد میشود: لایهی مطلسهدوزی رویی، لایهی عایق و لایهی پشت. لایههای ضخیم نیز به حفظ گرما کمک میکنند.
01-مطلسهدوزی متراکمتر
مکانیکی
دایم
مطلسهدوزی فشردهتر، دوام و ماندگاری بیشتری دارد که بیشتر هنگام ایجاد الگوهای پیچیدهتر استفاده میشود.
تکمیل جین(DENIM FINISHING)
عملیاتی برای افزایش جذابیت جین که برای دستیابی به ظاهری مد روز استفاده میشود.
مکانیکی
شیمیایی
دایمی
عوامل موثر: هیچ استانداردی برای شستوشوی جین وجود ندارد. نتیجهی تکمیل جین بستگی به چرخهی شستوشو، مقدار آب، نوع پارچه و ماشین دارد.
1.آبکشی |
2.سفیدگری |
3.شیتشوی آنزیمی |
4.اسپری پیپی(پرمنگنات پتاسیم) |
5.تینت زدن/رنگرزی دوباره |
6.رنگ پریدگی با اوزون |
7.سنگشور/سندبلاست |
8.رنگ پریدگی با جت آب |
9.سنگشویی |
10.اسیدشویی |
11.لیرز کردن دیگر |
12.تکمیل چروک |
سنفورایزینگ(SANFORIZATION)
مکانیکی
دایمی
عملیات ضدآب رفتگی که پارچه را تثبیت میکند و آبرَفت آن را به حداقل میرساند. تکمیل آب رفت پارچهی پشمی«دکاتایزینگ» نامیده میشود.
مقاوم به چروک(WRINKLE RESISTANCE)
شیمیایی
موقت
عملیات ضدآب رفتگی که پارچه را تثبیت میکند و آبرَفت آن را به حداقل میرساند. تکمیل آب رفت پارچهی پشمی«دکاتایزینگ» نامیده میشود.
دورکنندهی آتش/مقاوم به آتش(FLAMERETARDANT/FLAME RESISTANCE)
شیمیایی
موقت
عملیات ضدآب رفتگی که پارچه را تثبیت میکند و آبرَفت آن را به حداقل میرساند. تکمیل آب رفت پارچهی پشمی«دکاتایزینگ» نامیده میشود.
جذب رطوبت(MOISTURE WICKING)
شیمیایی
دایمی
عملیاتی برای جذب عرق و رطوبت از پارچه با الیاف بافته شدهی آب دوست یا تغییر ساختار لیف مصنوعی به الیافی با ساختار سهطرفه
دورکنندهی آب، بادوام((DWR)DURABLE WATER REPELLENT)
شیمیایی
دایمی
عملیاتی که یک پوشش به پوستهی خارجی پارچه اضافه میکند یا به الیاف تزریق میشود، بهطوری که مقاوم به جذب یا نفوذپذیری آب شود. برای حفظ تکمیل دفع آب، نیاز به عملیات مجدد است.
سطوح محافظت در برابر آب:
1.ضدآب
2.دافع آب
3. مقاوم به آب
ضدالکتریستهی ساکن(ANTI_STATIC)
شیمیایی
بادوام یا بیدوام
عملیاتی برای حذف بارهای ساکن ناخواستهی ایجاد شده در حین حرکات بدن یا اصطکاک پارچه، با استفاده از مواد ضد الکتریستهی ساکن.
ضد پُرز کردن(ANTI_PILLING)
شیمیایی
بادوام
عملیاتی برای کاهش الیاف آزاد روی سطح پارچه جهت جلوگیری از تشکیل پُرزدانهريال پُرز، یا نخکش شدن طی پوشیدن و شستوشو ایجاد میشود. معمولا یک پوشش پلیمری روی سطح پارچه به کار میرود که دوام پارچه را بیشتر میکند.
محافظ به ماورایبنفش(UV PROTECTION)
شیمیایی
بادوام
عملیاتی است برای کاهش آسیب پارچه در اثر قرار گرفتن در معرض اشعهی ماورای بنفش، از طریق کاربرد مواد بازدارندهی ماورای بنفش که اشعهی UV را جذب یا پراکنده میکند.
تنظیم دما(TEMPERTURE REGULATION)
شیمیایی
دایمی
همچنین به عنوان تنظیم کنندهی حرارتی نیز شناخته میشود. تنظیم دما عملیاتی است که از میکروکپسولهای شیمیایی معروف به «مواد تغییر دهنده فاز» استفاده میکند. که میتواند تغییرات دما را مختل کرده و اثر گرما یا سرما را برای لباس فراهم کند.
دفع چرک و لَک(SOIL/STAIN REPELLENT)
شیمیایی
دایمی
عملیاتی که با استفاده از پوشش لمینیت شیمیایی از جذب لکهها در پارچه جلوگیری میکند.
آزاد سازی چرک و لَک(SOIL/STAIN RELEASE)
مکانیکی
بادوام
عملیاتی که جذب آب پارچه را افزایش میدهد و اجازه میدهد که چرک و لَک به راحتی از طریق شستوشو پاک شود.
ضدبید(MOTH PROOF)
شیمیایی
بادوام
عملیاتی که یک محلول ضد بید را برای کاهش جذب بید و جلوگیری از آسیب دیدن لباس به کار میرود.
ضدمیکروبی(ANTI_MICROBIAL)
شیمیایی
موقت
همچنین به ضدباکتری یا کنترل بو معروف است. این عملیات باز جلوگیری از آسیب ناشی از تعریق، مانع رشد باکتریها میشود.
طرحها نقشمایهها و رنگها
هنرهای تصویری و رنگ مایهها با هدف افزودن تزیینات به سطح پارچه اضافه میشوند.
الگوهای طرح، نقش مایهها و رنگها میتوانند بیان کنندهی مفهومی باشندو دیدگاهی متمایز یا مُد روز ارایه دهند.
طرحهای راهراه(انواع راهراهها) (STRIPES)
راهراه
باریک دارای راههای بسیار نازک باریک، معمولا به رنگ سفید یا خاکستری |
راهراه گچی دارای راههای سفید یا سفیدِ رنگدار روی زمینهی تیره بیشتر برای کت و شلوار استفاده میشود. نسبت به «راهراه باریک» و «راهراه مدادی» پهنتر است. |
پوست کوسه
ماهی (دندانه دندانه) خطهای نازک مورب با فاصلههای باریک ازهم |
راهراه مدادی دو یا سهره پهن در جهت تار پهنتر از «راهراه باریک» اما باریکتر از «راهراه گچی» معمولا برای پارچههای پیراهنی استفاده میشود. |
بنگال راهراههای توپُر با فاصلههای 1/4 اینچی(0.635 سانتیمتر) یکسان از هم و روی زمینهی سفید، معمولا برای پارچههای پیراهنی استفاده میشود. |
راهراه آبنباتی راهراههای توپُر1/8 اینچی(0.317 سانتیمتر) با فاصلههای یکسان برروی زمینهی سفید |
راهراه سایهدار راههای عمودی موازی رنگی همراه با سایه |
راهراه کابانا_سایهبانی راهراههای توپُر1/2(1.27 سانتیمتر) با فاصلههای یکسان روی زمینهی سفید، بیشتر برای پارچههای سایهبانهای فضای باز استفاده میشود. |
راهراه طنابی راهراههای گچی پهن با خطهای شبیه به طناب |
|
طرحهای هندسی (GEOMETRIC)
جناغی-تیغماهی طرح خطی شکل شبیه به استخوان(تیغ)شاه ماهی خطها در ردیفهایی شیبدار و در جهتهای مخالف هستند. |
شش ضلعی/لانه زنبوری طرحی شش ضعی یا شش گوش |
چهار گلبرگی خطی محیطی از تداخل و همپوشانی چهار دایره، طرحی رایج در دوران گوتیک و رنسانس |
مشبک نوار یا حاشیهای از خطهای ثابت که در زاویهای یکسان باهم برخورد دارند. |
آرگیل-کشبافی با طرح لوزی متشکل از همپوشانی لوزیهای رنگی مختلف با خطوط مورب که بیشتر برای ژاکت و کراوات استفاده میشود. |
خالخال طرحی پر شده از نقطهها |
دید چشم پرنده این طرح از لوزیهای کوچک با نقطههایی در وسط آن شکل گرفته |
نوک ناخنی ظاهری با نقطههای(خالهای) مربعی کوچک روی زمینه تیره، معمولا در کت و شلوارهای دستدوز استفاده میشود.(طرحی که فقط از فاصله نزدیک قابل مشاهده است) |
فلس_پولکی یک واحد تکرار از طرحی شبیه به فلس ماهی |
|
طرحهای چهارخانه (CHECKERED)
چهارخانهی
نموداری چهارخانهای شبیه به یک طرح نمودار ریاضی |
چهارخانهی
گلِن چهارخانههای نامنظم شکل گرفته با بافت طرح جناقی ریزو درشت |
چهارخانهی
باریک |
چهارخانهی
کوچک یک طرح چهارخانهی کوچک که اندازهی آن بین «چهارخانهی باریک» و «چهارخانهی گینگهام»است. |
چهارخانهی
پنجرهای راههای نازک که با فاصلههای زیاد از یکدیگر در نخهای تاروپود قرار گرفتهاند. |
دندانسگ(شکاری) طرحی با شکل هندسی چهار نقطهای شکسته شبیه به دندان سگشکاری |
چهارخانهی شِفِرد طرح چهارخانه بر پایهی بافت جناقی شبیه به پارچهی گینگهام معمولا از دو رنگ سفید و سیاه تشکیل میشود. |
چهارخانهی
تاتِرسِل راههای نازک، با فاصلهی منظم، مربعهایی را تشکیل داده که متناوب بین دورنگ_برپایه رنگ روشن_تکرار میشوند. |
گینگهام طرح چهارخانهای که از مربعهای تو پُر شفاف با رنگ روشن روی زمینه سفیدشکل گرفته |
تارتان(پارچه
پیچازی اسکاتلندی) راههای رنگی متنوع با خطهای مورّب روی نخهای تاروپود به صورتِ متقاطع یکدیگر را قطع میکند و یک چهارخانهی چندرنگ تشکیل میدهند. |
تارتان
استوارت سلطنتی یک طرح تارتان مرتبط با خاندان سلطنتی استوارت تارتان شخصی ملکه الیزابی دوم |
چهارخانهی بِربِری چهارخانهی لوکس که بهعنوان امضای خانهی مُد بِربِری شناخته میشود. |
قبیلهی والاس به قرمز والاس هم معروف است و بهترین ارتباط را با برند 3M دارد. |
تارتان ناظر
برسیاه یک تارتان چهارخانهی آبی و سبز برای واحد نظامی که در ارتش سلطنتی اسکاتلند استفاده شده است. |
مَدرَس چهارخانهی رنگی مهیج که در آن بیشتر از رنگهای درخشان مانند: نارنجی، صورتی، آبی و زرد استفاده میشود. |
بوفالو چهارخانههای مربعی بزرگ که با استفاده از رنگهای مختلف و اغلب قرمز و سیاه شکل گرفته است. |
طرحهای دیگر
استتار(CAMOUFLAGE)
![]() |
طرحی که برای پنهان شدن(آمیختگی با رنگها) در محیط استفاده میشود و بیشتر در رنگهای خاکفام، خنثی و رنگهای موجود در طبیعت است. |
گیاهان(PLANTS)
طرح بته جقهای![]() |
نقشی شبیه اشک که در آن هنرهای تصویری مختلف طراحی میشود. |
گلدار وینتیج![]() |
یک طرح گلدار تاریخی(سبک قدیمی)است. |
چلوار![]() |
طرح گلدار ریز(در مقیاس کوچک) و با رنگهای روشن که معمولا با پارچههایی به سبک کشور آمریکا مرتبط هستند. |
مارپیچ![]() |
الگوی طرحی که شامل عناصر حلزونی مارپیچی برجسته و شاخههای انگور منحنی و گلدار است. |
دیتسی![]() |
با نقشهای اتفاقی کوچک از جمله لکهها و گلها شکل میگیرد. |
گرمسیری![]() |
طرحی که شامل برگهای موز یا درخت خرما و گلها است. |
یوزپلنگی/چیتا![]() |
دارای لکههای سیاه توپُر روی زمینه زرد_قهوهای به تقلید از پوست چیتا |
گورخری![]() |
خطهای سیاه و سفید نامنظم به تقلید از الگوی پوست گورخر |
زرافه![]() |
لکههای بزرگ قهوهای روی زمینهی زرد_قهوهای به تقلید از پوست زرافه |
پلنگی![]() |
لکههای سیاه نعل اسبی شکل با لکههای قهوهای در وسط آن به تقلید از پوست پلنگ |
ببری![]() |
زمینهی نارنجی با خطوط سیاه نامنظم به تقلید از پوست ببر |
رنگها
زرد
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
![]() |
|
![]() |
![]() |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
قهوهای
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
قرمز
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
![]() |
|
نارنجی
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
سبز
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آبی
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
بنفش
HEATHER |
BLUE BELL |
HYACINTH |
PALE ORCHID |
LIGHT LILAC |
GRAYISH LAVENDER/WISTERIA |
BLUE IRIS |
LAVENDER |
ORCHID |
LILAC |
DULL BLUE VIOLET |
ULTRAMARINE VIOLTE |
VIOLET |
RED VIOLET |
PURPLE LAKE |
OLD LAVANDER |
REGALIA |
ROYAL PURPLE |
DEEP ORCHID |
TYRIAN PURPLE |
DEEP PURPLE |
GRAPE |
DIOXAZINE PURPLE |
COBALT VIOLET |
QUINACRIDONE VIOLET |
مونوکروم
PALE LILAC GRAY |
PALE SILVER |
LIGHT GAINSBORO GRAY |
PLATINUM |
ALBASTER |
PALE MAUVE GRAY |
SILVER |
GAINSBORO GRAY |
TIMERWOLF |
DEEP ALABASTER |
MAUVE GRAY |
SLATE GRAY |
STONE GRAY |
FOG GRAY |
BONE |
LILAC GRAY |
PAYNE'S GRAY |
MARENGO |
BATTLESHIP GRAY |
DEEP OATMEAL |
GRAPHITE |
CHARCOAL |
JET BLACK |
IRON GRAY |
TAUPE |